Goujons

Reference
192GOU
Lieu

1190 Anderlecht
België

Cover
Afbeelding
photo zoomée de la nouvelle façade
Client
Foyer Anderlechtois
Date de fin
2025
Surface
36 000 m²
Phase
Budget
€ 27 500 000
Description
Rénovation d’un immeuble de 378 logements en site occupé
Blocks
1 column
Original
Afbeelding
Goujons - Photo de la façade rénovée depuis un balcon
Text

Renovatie van een modernistisch gebouw met 378 wooneenheden op een site die in gebruik is : vervanging van de balkons met isolatie van de schil en creatie van faciliteiten op de begane grond

Layout
1 column
to the right
0

Het geplooide gebouw in de Grondelstraat werd in 1976 gebouwd door de Anderlechtse Haard en biedt onderdak aan 378 gezinnen over een lengte van 95 meter. Het Grondels-project moest deel uitmaken van een modernistisch ensemble. Het BBP-ontwerp Grondels, opgesteld tussen 1968 en 1971, had als doel de ontwikkelingen rond het Albertplein te verbinden met de nieuwe gebouwen langs het kanaal in een radicale herontwikkeling van de arbeiders- en industriële wijk van Kuregem, maar werd gedeeltelijk opgegeven na de eerste oliecrisis. Met zijn 18 verdiepingen creëert dit "grote vrijstaande complex" een duidelijke breuk in het stadsweefsel. 

Bij de opening was het Grondels-gebouw de trots van de bewoners, maar ondertussen lijdt het onder het wijdverbreide stigma dat aan woonblokken kleeft. De bijzondere vorm kan echter aanleiding geven tot een radicale verandering van dat beeld, omdat de plooi van Grondels, in tegenstelling tot andere gebouwen, niet reageert op de bestaande omgeving, maar zich onderwerpt aan het landschap door de oude bedding van de Zenne te volgen.

De renovatie van de gebouwschil, die werd versneld door de verslechtering van de oude balkons, was een kans om ruimere doorlopende terrassen te creëren waar bewoners weer kunnen genieten van een adembenemend uitzicht. De technische oplossingen werden ontworpen om eenvoudig en snel van buitenaf te worden uitgevoerd, terwijl de overlast voor de huurders die tijdens de werken aanwezig waren, beperkt bleef. De montage van prefab betonelementen, die zelfs dienst kunnen doen als permanente steiger, lost een aantal technische problemen in één keer op.

De balkons aan de gevel markeren een vernieuwde identiteit, waarvan de radicaliteit in overeenstemming is met het moderne ontwerp dat tevens de schaalverschillen corrigeert. De balkons plooiend van het naakte buitenvlak naar het naakte binnenvlak van de kolommen zijn zo verweven dat het een ritmisch spel van schaduwen oplevert. Bij elke hogere verdieping wordt de betonnen borstwering dikker om de bewoners te beschermen tegen het gevoel van de leegte, en de plooien strekken zich uit tot de hoofdplooi van het gebouw. Deze dubbele progressie verankert het gebouw in zijn omgeving en markeert de Brusselse skyline met de symbolische aanwezigheid van de rivier de Zenne in een majestueuze plooi.

Layout
2 columns
to the right
0
2 columns
Original
Afbeelding
Goujons - Détail de façade - Situation existante
Afbeelding
Goujons - Détail de façade - Situation projetée

Aangezien het Goujons-gebouw sinds de bouw in 1976 geen grote renovatiecampagne heeft ondergaan, biedt de noodzakelijke renovatie de gelegenheid om de toren te voorzien van een beschermende gevel. Deze is bedoeld om het comfort van de bewoners te verbeteren en hun energieverbruik voor verwarming aanzienlijk te beperken. Deze renovatie is tevens een unieke kans om de huurders te voorzien van royale en uitgesproken nieuwe balkons. Deze nieuwe leefruimtes geven het gebouw een nieuwe uitstraling en belichamen zijn vernieuwde identiteit, zowel op wijkniveau als op het niveau van de stad.

Layout
1 column
to the right
0
1 column
Original
Afbeelding
Goujons - Photo d'un balcon ensoleillé au 7ème étage
2 columns
Original
Afbeelding
Goujons - Photo de quatre balcons habités dans le pli de l'immeuble
Afbeelding
Goujons - Photos depuis le séjour d'un locataire
Afbeelding
Goujons - Photo de chantier de la phase 1 - Photo de l'ensemble de la façade avant
Afbeelding
Goujons - Photo d'un balcon - Détail du seuil de porte
Afbeelding
Goujons - Photo de chantier - Phase 2 - Proue Sud du bâtiment depuis le sol
Afbeelding
Goujons - Photo d'un balcon fleuri au 18ème étage avec vue vers le Nord

Na de bewoonde werf bood de herontwikkeling van de gelijkvloerse verdiepingen de gelegenheid om de bewoners nieuwe sociale ruimtes aan te bieden: drie woningen met weinig privacy maakten plaats voor een sportzaal, een gemeenschapsruimte en een uitbreiding van het medisch centrum, waarmee de plint van het gebouw opnieuw tot leven wordt gebracht.

Layout
Boxed
to the right
0
Boxed
Original
Afbeelding
Dessin de la façade du local communautaire
Afbeelding
Dessin du local communautaire

Wat de Goujons-bar een bijzondere waarde geeft, is dat ze in de Zennevallei de symbolische aanwezigheid uitdrukt van de oerrivier van Brussel. Een unieke typologie voor een unieke ligging: de vouw weerspiegelt de oude meander van de begraven waterloop. Een gedwongen plooi, een plooi die zich fysiek manifesteert als een kreuk. De hoogte en de bruutheid van het volume krijgen een plastische en historische betekenis – niet via een vorm van monumentaliteit, maar via de uitdrukking van een geologische eigenheid.

Medias
Afbeelding
Goujons - Carte de situation - Ancien tracé de la petite Senne - Ville campus et ville consolidée
Image à droite
Linked article
Top Align
middle
3 columns
1/1
Afbeelding
Schéma tressage
Afbeelding
Goujons - Carte historique des industries
Afbeelding
Quartier des Goujons - Plan particulier d'affectation des sols 1970
3 columns
4/3
Afbeelding
Photo de l'immeuble des Goujons en 2020 avant rénovation - Vue depuis le réseau de chemin de fer
Afbeelding
Photo de l'immeuble des Goujons en 2020 avant rénovation - Vue depuis le canal
Afbeelding
Photo de l'immeuble des Goujons en 2020 avant rénovation - Vue depuis l'ouest
Afbeelding
Photo de l'immeuble des Goujons en 2020 avant rénovation - Vue depuis la rue des Bassins
Afbeelding
Photo de l'immeuble des Goujons en 2020 avant rénovation - Vue depuis la rue des marchandises
Afbeelding
Goujons - Détail de la façade arrière avant rénovation avec un couple assis
1 column
Original
Afbeelding
Coupe perspective du chantier
Team
TVK, BESP, A+ Concept, Eureca
Date de début
2015
Page détail activée
1